Al sinds de jaren 80 grossiert Ajax er in, veelal sierlijke spelers afkomstig uit Scandinavië die door het publiek in de armen gesloten worden. De laatste tot nu toe is Lasse Schöne, die bewees dat wie er maar hard genoeg aan werkt, in zijn dromen kan blijven geloven. Maar er waren er veel meer. We noemen de vier bekendste, te beginnen bij de man die vanaf elk punt van het veld zijn vrije trappen op doel afvuurde, en straks wellicht als mode-icoon door het leven gaat.
Schöne: straks een carrière in de mode?
De ultieme kroon op zijn inspanningen was de vrije trap tegen Real Madrid, die ongeveer vanaf de Paseo de la Castellana richting doel vloog. Over handelsmerken gesproken, na alle vrije trappen ambieert Schöne een carrière in de modewereld. Dat zou om mannenmode kunnen gaan – de Deen loopt er ook buiten het veld stijlvol bij – of wellicht om kinderkleding. Hij zou na de broertjes De Boer en Demy de Zeeuw de eerste zijn die dit speelveld verbreedt door de meest hippe meisjeskleding te laten ontwerpen. Schöne is niet alleen een familieman, maar zette zich ook maatschappelijk in door het verhaal van een meisje dat gepest werd, te vertellen in het kader van de actie ‘Amsterdam is tegen pesten’. Maar of hij nu volwassenen-, jongens- of meisjeskleding gaat ontwerpen, het zal sowieso in het oog springen. Zoals Schöne ook binnen de lijnen buiten de lijntjes kleurde, met zijn onmogelijke vrije trappen en sierlijke voortzettingen. Suggesties voor zijn kledinglijn? Dwarrelbal of Free Kick, het zijn zomaar opties.
De dartele buitenspeler Jesper Olsen
Sierlijk, dan denk je automatisch aan Jesper Olsen. Zijn solo’s waren onnavolgbaar en hij was de aangever in de beroemdste penalty ter wereld na de panenka: het een-tweetje met Johan Cruijff. Wat Olsen verder tot een typische Ajax-vleugelspeler maakte waren zijn geringe lengte en dartele manier van bewegen. Van een heel andere orde dan de in die jaren grote concentratie Denen bij Ajax, zoals Jan Mølby en Søren Lerby. Zonder afbreuk te doen aan hun prestaties: Olsen, bijgenaamd De Vlo, was een speler waarvoor je naar De Meer kwam, zoals Gerald Vanenburg, Tscheu La Ling en de onvolprezen Johan Cruijff het publiek ook wisten te vermaken. Zijn loopbaan na Ajax leidde hem langs onder meer Manchester United en Bordeaux. Momenteel is Olsen assistent-coach bij Melbourne Heart. Wellicht kwam hij in de voetballerij later spelers tegen die naar hem vernoemd zijn, want de naam Jesper werd in de jaren 80 opeens heel populair in Amsterdam en omstreken.
Warme nostalgie: Stefan Pettersson
Stefan Pettersson kwam eind jaren 80 als opvolger van Marco van Basten naar Amsterdam en groeide uit tot misschien wel de populairste voetballer ooit in de Watergraafsmeer. De bescheiden Zweed was een onzelfzuchtige speler die een geknipte spits in het systeem van Louis van Gaal bleek: de Kaatskoning stelde anderen in staat om te scoren, maar legde zelf ook in totaal een balletje of honderd in het net. Hij werd bij zijn emotionele afscheid in 1994 door een overenthousiaste Michael van Praag Mr. Ajax genoemd en hoewel die titel voor eeuwig aan Sjaak Swart is voorbehouden, was elke supporter het op dat moment met hem eens – Swart incluis. Zijn erelijst toont in totaal twee UEFA Cups, zeven landstitels en een beker. De (auto)biografie Pettersson tekende hij op met sportschrijver Mike Van Damme, deze verscheen in 2017.
Race- en voetbalmonster Zlatan Ibrahimović
Maar weinig voetballiefhebbers kunnen boos worden over de over-the-top-humor van het fenomeen Zlatan. Al in zijn jaren bij Ajax was hij de losbol zoals we die nu kennen en racete hij met zijn bolide wedstrijdjes tegen Andy van der Meyde over de A10. Het opstootje met Rafaël van der Vaart is een berucht voorval, maar we denken liever terug aan zijn slalom-goal tegen NAC, waar de betreffende geel-zwarte verdedigers nog lange tijd daarna zwetend van wakker werden. In 2004 werd de spits op het allerlaatste moment, vlak voor het ingaan van een nieuw seizoen, verkocht aan nota bene Champions League-opponent Juventus. Tot woede van de supporters, hetgeen genoeg zegt over zijn populariteit. Ze hadden het bij het rechte eind: Ibi bleef een doelpunten- en racemonster, en scoort tegenwoordig ook op Twitter hoog met zijn bijdragen. Zoals op zijn verjaardag, toen hij zichzelf feliciteerde met (alweer) een mooi cadeau.
“Litmanen! Wooo-ooh!”
Scandinavië bestaat natuurlijk uit meer landen dan Denemarken en Zweden. Uit Noorwegen en IJsland kwamen respectievelijk spelers als André Bergdølmo en Kolbeinn Sigþórsson, maar die lieten ondanks hun inzet niet de onuitwisbare indruk na zoals die ene jongeman uit Finland. Jari Litmanen! In 1995 was hij de spil in het team van Louis van Gaal, dat, met nog meer tot dan toe onbekend talent, een spoor van vernieling achterliet in voetballand. Hij kreeg zijn eigen yell (“Litmanen! Wooo-ooh!”) en Ajax swingde mede dankzij zijn vernuft en schotkracht van de ene hoofdprijs naar de volgende. Jari, Lasse, Zlatan, Jesper en Stefan, wat hebben we van ze genoten.